Grootste opdracht Veldhoven: de financiën op orde krijgen

Veldhoven is trots op haar zelfstandigheid. En terecht. Met zoveel voorzieningen dicht bij huis en een geweldig verenigingsleven is Veldhoven een stad met nog steeds dorpse trekjes en een dorpse allure. Veldhoven wil dat graag zo houden. Maar voorzieningen kosten geld. Geld dat nu even moeilijk te vinden is. De zorgelijke boekhouding was al bij aanvang van deze Raadsperiode bekend. Maar de afgelopen periode is er nauwelijks sprake van verbetering. Integendeel. De financiën vragen meer aandacht dan ooit tevoren. Oftewel, er is werk aan de winkel. Veel werk.

Op 1 januari 2014 bedroeg de algemene reserve van de gemeente Veldhoven € 39 mln. De exploitatie was al meerjarig niet meer sluitend, waardoor er flink bezuinigd moest worden. Maar met de bezuinigingen lukte het de gemeente wel om toch een sluitende begroting te presenteren. Niettemin was duidelijk dat er meer moest gebeuren. Want zo kon het niet verder. Temeer omdat de solvabiliteit dreigde te dalen van 26% in 2014 naar 16% in 2017.

Het college had een behoorlijke uitdaging en begon nog met veel enthousiasme. In 2015 werd de zogenaamde kerntakendiscussie in gang gezet. Oftewel, welke taken hoort de gemeente wel uit te voeren en welke taken zou de gemeente kunnen afstoten. Het doel was om daarmee een bezuiniging door te voeren van € 340.000 op de jaarlijkse exploitatie. Helaas kwamen de politieke partijen er niet uit. Eén partij weigerde zelfs om aan de discussie deel te nemen. Het draagvlak voor de kerntakendiscussie was dus ver te zoeken. Jammer, want dit had een eerste stap kunnen zijn richting een financieel solide gemeente. Maar het tegengestelde is gebeurd. En met een kostenpost van bijna € 100.000 aan ambtelijke uren is dit simpelweg op een mislukking uitgelopen. Dan kan er kritisch naar de politiek worden gekeken. Maar misschien moet ook het college eens bij zichzelf nagaan of deze discussie wel op de juiste wijze is ingestoken.

Daarna volgde het debacle met de muziekschool. Lange tijd werd volgehouden dat de muziekschool moest worden ondergebracht in de bibliotheek. De eerste etage zou daar de ideale locatie voor zijn. De culturele instellingen zouden elkaar daardoor beter weten te vinden en elkaar beter kunnen bestuiven. Een leuke gedachte. Maar waarschijnlijk is er onvoldoende stilgestaan bij het feit dat het toch wel heel lastig is om een stiltegebouw te combineren met een geluidsruimte. Ook dit werd vele malen duurder en opnieuw was er bijna € 200.000 over de balk gegooid aan onderzoekskosten.

Intussen is er na 4 jaar vrijwel niets gedaan om de financiën weer op orde te krijgen. Er is slechts in zeer beperkte mate een start gemaakt met de verkoop van gronden en er is een bezuiniging doorgevoerd op de 4 culturele instellingen. Maar van een ondernemende gemeente kan niet worden gesproken. Waarom is er nog niets gedaan om de intussen al weer ruim een jaar lang leegstaande eerste etage van de bibliotheek gevuld te krijgen? Waarom lukt het Eindhoven Airport wel om een zonnepanelenproject op te starten en waarom lukt dat de gemeente Veldhoven niet? En waarom lukt het de gemeente maar niet om eens een echte bezuinigingsslag door te voeren?

Zo vlak voor de nieuwe Raadsperiode is de algemene reserve intussen gedaald naar € 37 mln. (per 1 januari 2018). Een afname van bijna € 2 mln. ten opzichte van 2014. En dat al met de benarde financiële situatie van 2014 in het achterhoofd. De solvabiliteit is nauwelijks verbeterd en zit nog steeds rond de 25%. En als klap op de vuurpijl heeft de gemeente Veldhoven zo vlak voor de nieuwe Raadsperiode te kampen met enorme tekorten op jeugdzorg. Hierdoor lukt het nu niet meer om de exploitatie sluitend te krijgen met nieuwe bezuinigingen. Nee, de algemene reserve moet nu worden aangesproken om de begroting rond te krijgen met alle gevolgen van dien. Kortom, er moet nu echt iets gebeuren. Het roer moet om. En wel drastisch. Want het is al ruimschoots vijf voor twaalf.