Het feest der democratie

Met spanning uitgekeken naar vandaag, maandag 24 mei. Eindelijk de Eerste Kamer kiezen. Kiezen is één van onze democratische voorrechten. Een recht met historie, sinds 1848 in de grondwet vastgelegd. Daarvoor waren verkiezingen stand gebonden. Adel en gegoede burgerij – de hoogste klasse, maar de kleinste bevolkingsgroep – had in een ondoorzichtig stelsel de meeste stemmen.

En dan begin 20e eeuw. Kennen we ‘m nog: de Rode dinsdag, één van de wapenfeiten van de SDAP, waaruit in 1946 de PvdA ontstond? Op Prinsjesdag in 1911 en 1912 organiseerden onze rode voorgangers massademonstraties om te strijden voor een openbaar, democratisch kiesrecht voor iedereen. Man en vrouw, arm en rijk. Dankzij deze protesten werd in 1917 het algemeen mannenkiesrecht en in 1919 het algemeen vrouwenkiesrecht ingevoerd. Stemmen was niet langer meer alleen voor mannen, die een bepaald bedrag aan belastingen betaalden.

Die elementen maken het altijd weer speciaal om het hokje in te gaan. Het geheim van het gordijn, of nu we geen gordijntjes meer hebben: het hokje. Als voorzitter van één van de Veldhovense stembureaus vind ik het een van de belangrijkste rechten: mogen kiezen op wie je wilt, het moment laten bepalen, rood potlood tegen het papier en dan maar hopen, hopen op een betere toekomst.

Een histroisch recht, een voorrecht en een strijd. Mooier kan het niet zijn. Met een rood potlood het kieshokje in. En waarom rood? Ik denk altijd maar dat het gezien mag worden als eerbetoon aan de Rode Dinsdag en de SDAP. Beste D’66, de Derde Dinsdag van September 1911 en 1912 werden niet ‘blauw’ gedoopt.

Vandaag was het niet alleen de ‘blauw’ stemmende D’66-er die die droom bruut verstoorden. Onze eigen club in Flevoland, die stelt dat kiezen een voorrecht is, ingegeven door onze broeders van de SDAP, stemt massaal op de SP, omdat ‘dat zo gedicteerd werd’. In Brabant anders? Nee hoor. Zo getuigt de lezing van de tot dan toe gerespecteerde statenleden: “Eén Brabants VVD-Statenlid heeft maandagmiddag bij de verkiezingen gestemd op de PVV. Fractievoorzitter Mieke Geeraedts heeft dat na afloop bevestigd. Geeraedts legde uit dat vanuit het landelijk partijbureau van de VVD was uitgerekend dat één Brabantse stem op de PVV het beste was voor de steun aan het kabinet. Vanuit Den Haag is de Brabantse VVD-fractie zondag geïnstrueerd om één stem op de PVV uit te brengen.”

Geachte leden der Provinciale Staten. Als we dan toch geen enkel respect hebben voor historie zeg ik één ding: laten we nog eens kritisch kijken naar het huis van de liberaal Thorbecke. Want verbouwen is hip in tijden van crisis.

Robert Tops